1 grudnia – Dzień Walki z AIDS
Z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dzień 1 grudnia jest uroczyście obchodzony (od 1988 roku) jako Światowy Dzień AIDS. Święto to ma na celu umożliwienie organizacjom rządowym, pozarządowym i lokalnym, jak również osobom indywidualnym zwrócenie uwagi na walkę z AIDS, a także uświadomić konieczność pomocy ludziom zakażonym wirusem HIV i chorym na AIDS oraz ich bliskim.
AIDS to zespół nabytego niedoboru odporności (ang. Acquired Immune Deficiency Syndrome). AIDS jest skutkiem zakażenia wirusem HIV, który przez wiele lat niszczy odporność, a w końcowej fazie prowadzi do całkowitej destrukcji układu immunologicznego.
Objawy AIDS są trudne do przeoczenia i bardzo uciążliwe: począwszy od problemów z trawieniem, przez ciągłe osłabienie, bóle głowy, nawracające grzybice, problemy z układem nerwowym. AIDS jest ostatnim etapem choroby wywołanej zakażeniem wirusem HIV. W tym schorzeniu dla człowieka stają się niebezpieczne drobnoustroje, w normalnych warunkach nieszkodliwe, bo układ odporności jest uszkodzony.
AIDS to choroba będąca następstwem nieleczonego zakażenia HIV. AIDS rozwija się w czasie od kilku miesięcy do wielu lat od zakażenia wirusem HIV. Jak dotąd nie ma skutecznego leku na AIDS, można jedynie spowalniać postępy choroby i przedłużać życie choremu.
Jak można zarazić się AIDS:
- Zakażenie AIDS występuje głównie drogą krwi, np. przez wstrzyknięcie lub przetoczenie krwi osoby zakażonej (narkomani przyjmujący narkotyki drogą dożylną lub przetoczenie środków krwiopochodnych (w Polsce dzięki ścisłej kontroli dawców aktualnie bardzo rzadka droga).
- Źródłem AIDS mogą być również niedokładnie odkażone nożyki do golenia, cążki czy narzędzia fryzjerskie.
- Zakażenie wirusem HIV może nastąpić drogą wewnątrzmaciczną w trakcie porodu, podczas odbywania stosunku seksualnego lub w trakcie karmienia piersią.
- Zakażenie wirusem HIV łączy się również z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Dzieje się tak na skutek lepszej i łatwiejszej penetracji tkanek przez wirusa przez uszkodzoną błonę śluzową. W razie podejrzenia choroby wenerycznej należy jak najszybciej wykonać badania, by ją wykluczyć lub rozpocząć leczenie. W ostatnich latach lekarze obserwują wzrost zachorowań na kiłę. By wykryć tę chorobę, wystarczy test diagnostyczny z apteki
- Ponadto niektóre infekcje, np. zakażenie wirusem zapalenia wątroby – również mogą być przenoszone razem z wirusem HIV.
Poza tym uprawianie seksu bez zabezpieczeń z wieloma partnerami wiąże się z zagrożeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową bez względu na orientację psychoseksualną. Obecnie nie mówi się już o grupach podwyższonego ryzyka (narkomanach, gejach), lecz o ryzykownych zachowaniach, niezależnych od tego, do jakiego środowiska czy populacji się należy. Stosunki dopochwowe bez prezerwatywy to druga pod względem ryzyka forma zachowań seksualnych. Przy czym szansa przeniesienia tą drogą wirusa z mężczyzny na kobietę jest około 20 razy większa niż w drugą stronę. Narządy kobiety ze względu na dużą ilość błony śluzowej, zatrzymywanie płynów, spermy wewnątrz pochwy stwarzają lepsze warunki dla wniknięcia HIV. Większa jest powierzchnia i dłuższy czas ekspozycji błon śluzowych na płyn zakaźny (nasienie).
Pamiętaj, że inne choroby przenoszone drogą płciową dodatkowo zwiększają ryzyko zakażenia. Powstające w ich wyniku zmiany na skórze, ranki są dodatkowym zaproszeniem dla wirusa.
WAŻNE: W codziennych kontaktach, przy braku tzw. wrót zakażenia np. pocałunek, podanie ręki, korzystanie z tych samych naczyń, kichanie, kaszel, kąpiel w basenie czy wannie oraz podróżowanie komunikacją publiczną – zarażenie AIDS jest niemożliwe.
Do zakażenia wirusem HIV dochodzi, gdy przez wymienione wyżej wrota zakażenia do krwi dostanie się odpowiednia ilość wirusa HIV. Stężenie wirusa HIV w innych wydzielinach czy wydalinach człowieka, np. we łzach, ślinie czy plwocinie jest tak małe, że zakażenie jest
Profilaktyka:
Profilaktyka stanowi podstawowy sposób postępowania, aby nie zachorować na AIDS, mimo postępu wiedzy na temat zakażenia wirusem HIV. Zapobieganie chorobie dotyczy nie tylko pojedynczych osób, ale również całych grup społecznych.
Jeżeli chodzi o profilaktykę indywidualną:
- powinniśmy unikać przypadkowych stosunków seksualnych i częstej zmiany partnerów,
- warto pamiętać o zabezpieczaniu się, np. stosowanie prezerwatyw, które zmniejszają ryzyko infekcji nie tylko HIV, ale również innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Jak wygląda leczenie osoby zakażonej?
Przede wszystkim osoba zakażona musi otrzymywać specjalne leki przeciwwirusowe – mówi się w tym przypadku o agresywnej terapii przeciwwirusowej HAART. Ponadto, pacjent powinien prowadzić zdrowy tryb życia oraz unikać czynników zmniejszających odporność, jak np. palenie papierosów. Należy też zapobiegać oportunistycznym zakażeniom i innym powikłaniom oraz je skutecznie leczyć. Ważna jest także pomoc psychologiczna i socjalna.
Zakażenie AIDS oraz wirusem HIV są w dalszym ciągu nieuleczalne. Dlatego tak bardzo ważna jest profilaktyka – unikanie przypadkowych stosunków seksualnych, stosowanie prezerwatyw, niezażywanie narkotyków, badanie dawców krwi, stosowanie rękawiczek ochronnych przy kontakcie z krwią – może to uratować życie.