Kampanię profilaktyki cukrzycy i otyłości wśród dzieci
Zespół Lecznictwa Otwartego w Jaworznie przy wsparciu Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Jaworzna prowadził:
„ Kampanię profilaktyki cukrzycy i otyłości wśród dzieci i młodzieży, bezpłatne badania przesiewowe uczniów klas VII szkół podstawowych”
Planowanym okresem realizacji badań był 01 wrzesień – 31 styczeń 2021.
Sytuacja pandemii COVID -19 spowodowała w szkołach naukę zdalną uczniów, wobec powstałych okoliczności – przedłużono termin do 31 marca 2022.
Celem programu było:
- zapobieganie występowania nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym poprzez promocję zdrowia i edukację zdrowotną,
- zapobieganie cukrzycy u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym,
- poprawa stanu zdrowia dzieci, zapobieganie rozwoju otyłości w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia cukrzycy oraz innych chorób cywilizacyjnych.
Adresaci:
Program adresowany był do szkół, w których świadczeniobiorcą usług w ramach medycyny szkolnej jest ZLO SP. z O.O. w Jaworznie, uczniowie klas VII, po wcześniejszej zgodzie rodzica na udział w programie.
Po okresie izolacji nasilił się problem otyłości. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała otyłość za chorobę przewlekłą, tak jak cukrzycę typu 2. Prowadzona „Kampania profilaktyki cukrzycy i otyłości wśród dzieci i młodzieży , bezpłatne badania przesiewowe uczniów klas VII szkół podstawowych” – to inicjatywa, która miała na celu uświadomienie, iż nadwaga i otyłość stwarzają realne zagrożenie zdrowia. Edukacja młodzieży i rodziców miała wyjaśnić pojęcie otyłości jako choroby przewlekłej z wieloma konsekwencjami, która ma znaczący wpływ na jakość i długość życia. Otyłość wśród dzieci i nastolatków rośnie, zmienia się stosunek przyjmowanej żywności w stosunku do aktywności fizycznej. Jednym z kluczowych elementów kampanii były warsztaty prowadzone przez edukatora zdrowotnego na temat zasad zdrowego odżywiania, aby uświadomić że zmiana nawyków żywieniowych oraz włączenie aktywności fizycznej przekłada się na zdrowie oraz zapobiega powstawaniu chorób cywilizacyjnych takich jak: cukrzyca, nadciśnienie, nowotwory.
W kampanii uczestniczyło 20 szkół, do których uczęszcza 1026 uczniów klas VII.
Badaniom (pomiar wzrostu i masy ciała z oznaczeniem BMI,pomiar ciśnienia tętniczego) zostało poddanych 54% młodzieży, (pisemna zgoda rodziców), u 14% zauważono nadwagę, natomiast 12% uczniów było z otyłością.
Pozostałe mierniki |
||
LP. |
Badania/ skierowania/ zalecenia |
Wartość % |
1. |
poziom cukru we krwi |
88,2% |
2. |
podwyższone ciśnienie tętnicze |
4,7% |
3. |
podwyższony poziom cukru we krwi |
23,5% |
4. |
skierowania do Poradni Promocji Zdrowia ZLO |
21,4% |
5. |
zalecenie konsultacji z lekarzem POZ |
47,4% |
6. |
zgłoszenia do Poradni Promocji Zdrowia |
5,4% |
7. |
zgłoszenia do lekarza POZ (stan na 31 marca 2022) |
8,4% |
Wnioski:
Badania dowodzą, że większość młodych ludzi nie wyrasta z problemu otyłości a czterech na pięciu otyłych nastolatków będzie miało problemy z wagą w wieku dorosłym.1Młodzież spędza większość czasu w ciągu dnia siedząc, przeciętnie dwie godziny poświęcają na korzystanie z komputera czy telefonu. Podczas warsztatów edukacyjnych zaobserwowano, że młodzież zapomina o pierwszym śniadaniu, spożywają słodzone napoje i przekąski. Uczniowie również przyznawali się do zbyt małej ilości spożywania warzyw i owoców w codziennych posiłkach. Wydawałoby się, że z przedstawionych wyników nie ma dużej ilości nadwagi czy otyłości. Młodzież wraz z rodzicem, która została skierowana do poradni promocji zdrowia poddano analizie składu ciała na urządzeniu IN Body. Wyniki we wszystkich przypadkach pokazały bardzo niską zawartość masy mięśniowej, co dowodzi, że aktywność fizyczna ( być może następstwo nauczania zdalnego) ma tutaj kluczowe znaczenie… Masa mięśni szkieletowych to waga mięśni przytwierdzonych do kości. Mięśnie szkieletowe są odpowiedzialne za ruch, postawę. Wspomniany poziom aktywności fizycznej może zwiększyć ilość mięśni w organizmie. Sport odgrywa istotną rolę w rozwoju młodzieży jak również sposób odżywiania.
Kampania utwierdziła w przekonaniu zasadności popularyzowania działań w zakresie promocji prawidłowego żywienia i aktywizacji ruchowej!
„Na wniosek państw członkowskich, sekretariat WHO opracowuje plan działania na rzecz przyspieszenia działań przeciwko otyłości, zwalczania “epidemii” w krajach o dużym obciążeniu i katalizowania globalnych działań. Plan zostanie omówiony na 76 Światowym Zgromadzeniu Zdrowia, które odbędzie się w maju 2022 roku”.2
Zródło:
WHO who.int
Opracowała: edukator zdrowotny mgr Anna Pieczara.
1https://www.gov.pl
2https://www.gov.pl