Profilaktyka w ZLO: bo lepiej zapobiegać niż leczyć

Profilaktyka jest korzystniejsza dla zdrowia niż leczenie, tańsza od niego (nie wymaga np. stosowania odpłatnych leków) i dostępna dla wszystkich pacjentów. Dlaczego zatem tak często o niej zapominamy? Skorzystaj z profilaktyki w ZLO!

Profilaktyka nie jedno ma imię
Profilaktyka, zgodnie z definicją słownikową to działania mające na celu zapobieganie niekorzystnym zjawiskom, zwłaszcza chorobom, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. W medycynie profilaktyka zdrowotna dzieli się najczęściej na profilaktykę wczesną (czyli utrwalanie prawidłowych wzorców zdrowego trybu życia), profilaktykę pierwotną (zwaną też profilaktyką pierwszej fazy) – to jest zapobieganie chorobom poprzez kontrolowanie czynników ryzyka, profilaktykę wtórną (drugiej fazy) –  zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie (np. przez badania przesiewowe) oraz profilaktykę trzeciej fazy, która polega na zahamowaniu postępu choroby oraz ograniczeniu powikłań.

Przede wszystkim zapobiegać
Lekarze podkreślają, że raz w roku każdy pacjent, bez względu na wiek, powinien umówić się na wizytę profilaktyczną i wykonać podstawowe badania: OB, morfologia, poziom cukru oraz cholesterolu we krwi oraz badanie ogólne moczu. Te podstawowe badania pozwalają bowiem ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta i – w wypadku niezgodnych z normami wyników – są zazwyczaj pierwszym sygnałem rozwijających się chorób. Podczas profilaktycznych wizyt należy zawsze poinformować lekarza o chorobach występujących w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem chorób przewlekłych i/lub genetycznych. Oprócz corocznej wizyty u lekarza rodzinnego i podstawowych badań diagnostycznych, funkcjonuje diagnostyka poszerzona, w zakresie której powinno się okresowo wykonywać określone badania. I tak, np. raz na pięć lat powinniśmy wykonać RTG płuc, raz na dwa-trzy lata EKG, badanie wzroku i słuchu, a co pół roku wybrać się do stomatologa. Kobiety powinny pamiętać o wizytach ginekologicznych i cytologii (raz w roku), comiesięcznym samobadaniu piersi, a mężczyźni o, również comiesięcznym, samobadaniu jąder oraz o ich zbadaniu przez lekarza – najlepiej raz na trzy lata.  Po 50 roku życia (raz na 10 lat)  powinniśmy udać się na badanie gęstości kości, dodatkowo mężczyźni m.in. na badanie prostaty (raz w roku), a kobiety na mammografię (raz na dwa lata).
– Ponieważ lepiej zapobiegać niż leczyć ZLO prowadzi liczne działania profilaktyczne, w tym autorskie: program bezpłatnych badań profilaktycznych ZLO OK, badania bilansowe w formule tzw. Białych sobót oraz program dedykowany pacjentom, u których stwierdzono już choroby przewlekłe. Dodatkowo spółka udostępniła dla swoich pacjentów Poradnię Promocji Zdrowia – mówi Jacek Nowak, prezes zarządu Zespołu Lecznictwa Otwartego w Jaworznie. – Ważnym elementem akcji profilaktycznych ZLO pozostaje edukacja, która realizowana jest (zgodnie z przyjętą w ZLO procedurą edukacji zdrowotnej) zarówno w formie spotkań indywidualnych według opracowanych programów, jak i podczas spotkań grupowych.

 Białe soboty
11 sierpnia odbyła się ostania w ZLO Biała sobota. Był to cykl sobotnich spotkań z pacjentami w kolejnych (w sumie dziewięciu) przychodniach, podczas których spółka oferowała badania związane z podstawową opieką zdrowotną, kardiologią, pulmonologią oraz profilaktyką chorób kobiecych.
– Naszym priorytetem było, aby Białe soboty miały jak najbardziej praktyczny charakter, dlatego skupiliśmy się na wybranych grupach pacjentów, których wybraliśmy do udziału w programie w oparciu o ich dane medyczne i analizy sporządzone w ZLO. Kontaktowaliśmy  się z pacjentami, znajdującymi się w grupach ryzyka zachorowalności na różne, objęte programem Białych sobót przypadłości i zapraszaliśmy do wzięcia udziału w programie – mówi Jacek Nowak, prezes ZLO.
Podczas sobotnich spotkań z personelem medycznym pacjenci – w zależności od bloku tematycznego – mogli liczyć m.in. na bezpłatne ankiety medyczne pozwalające określić aktualny stan zdrowia oraz oszacować ewentualne, wykonanie pomiarów (waga, wzrost, BMI – wskaźnik prawidłowej masy ciała, RR – ciśnienie tętnicze) pobór materiału do badań podstawowych (morfologia, OB., cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy, poziom glukozy, TSH, FT4, badanie ogólne moczu), zlecenie zabiegów fizjoterapeutycznych. Dodatkowo kobietom proponowano cytologię i edukację zakresie raka szyjki macicy  (oraz, w przypadku wyniku nieprawidłowego, ustalenie wizyty w poradni ginekologiczno-położniczej i skierowanie na diagnostykę pogłębioną).u lekarza POZ. Pacjenci mogli liczyć także na opiekę koordynatora/edukatora zdrowia oraz ustalenie wizyty lekarza POZ w przychodni z omówieniem wyników lub zakwalifikowaniem do bilansu pogłębionego.

ZLO OK
To trwający od 26 maja program, którego celem jest skłonienie pacjentów do przeprowadzenia badań profilaktycznych oraz konsultacji medycznych.
W ramach Programu Bezpłatnych Badań Profilaktycznych ZLO każdemu pacjentowi gwarantuje badanie bilansowe, zestaw badań podstawowych (morfologia, OB, badanie ogólne moczu, glukoza, lipidogram), konsultację pielęgniarską i lekarską oraz, w razie konieczności, skierowanie do lekarza specjalisty i pogłębioną diagnostykę (np. badania USG, RTG, spirometrię i inne). Kupony na bezpłatne badania rozdawane są podczas różnych imprez organizowanych w mieście oraz dostępne są we wszystkich przychodniach spółki.  – Jednych z celów kampanii ZLO-OK jest przekonanie pacjentów do nowej, pozytywnej profilaktyki. Chcemy pokazać, że zdrowie nie jedno ma imię i nie możemy jedynie koncentrować się na chorobach i próbach ich zwalczania, ale musimy przede wszystkim wzmacniać swoje zdrowie poprzez różnego rodzaju aktywności, jak właściwe odżywianie, ruch fizyczny, konstruktywny sposób myślenia oraz właściwe sposoby radzenia sobie z emocjami – mówi Jacek Nowak, prezes ZLO. Spółka w kampanię zaangażowała nie tylko dorosłych, ale i jaworznickie dzieci i młodzież, dla których przygotowano konkurs Mistrz Zdrowia 2018. W ramach konkursu dzieci nie tylko tworzą prace mogą zdobywać nagrody, ale i występują w roli ambasadorów zdrowia w rodzinie, zachęcając rodziców, opiekunów do badań w ramach programu ZLO OK. Więcej o programie ZLO OK i konkursie Mistrz Zdrowia 2018 tu: ZLO OK; Mistrz Zdrowia 2018

Poradnia Promocji Zdrowia
To kolejna inicjatywa ZLO mająca na celu promocję profilaktyki. Jej zadaniem jest wsparcie procesu leczenia pacjentów poprzez edukację zdrowotną, promocję zdrowego stylu życia oraz opiekę dietetyczną. – Poradnia Promocji Zdrowia to uzupełnienie oferty ZLO w zakresie leczenia i opieki medycznej. W prawidłowym procesie leczenia ważne jest bowiem nie tylko samo badanie lekarskie, diagnoza, czy stosowanie leków, ale i wiedza pacjenta w zakresie danej przypadłości, która pozwala ją skutecznie leczyć. W naszej Poradni Promocji Zdrowia pacjenci mogą m.in. poznać przyczyny powstawania różnych chorób, ich objawy, profilaktykę, zapoznać się z przebiegiem diagnostyki i leczenia  oraz uzyskać w razie potrzeby wsparcie dietetyczne, które w wielu przypadkach, jak np. otyłości czy chorobach układu krążenia, jest kluczowe – mówi Jacek Nowak, prezes Zespołu Lecznictwa Otwartego w Jaworznie.
W poradni można umówić się na wizytę z edukatorem zdrowia oraz dietetykiem. Obecnie poradnia prowadzi m.in. program edukacyjny  „Otyłość pokarmowa, czyli epidemia XXI wieku” oraz edukację związaną m.in. z chorobami układu krążenia, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, schorzeniami prostaty.
Pacjenci mogą liczyć także na konsultację dietetyczną, związaną z żywieniem w różnych chorobach oraz na rozpisanie dedykowanych, indywidualnych diet, wspartych ćwiczeniami fizycznymi zaleconymi przez edukatora zdrowia. W poradni ponadto można nauczyć się obsługi różnych, wykorzystywanych przez pacjentów, urządzeń medycznych jak np. glukometry czy inhalatory stosowane w przypadku POChP.
Poradnia działa w ZLO Podwale (ul. Nosala 5) w każdy poniedziałek (w godz. 9.00-10.30 dostępny jest dietetyk) i piątek (w godz. 10:30-12:00 przyjmuje edukator zdrowia). Do poradni wymagane jest skierowanie lekarza POZ lub innego specjalisty. Więcej o Poradni Promocji Zdrowia tu: Poradnia Promocji Zdrowia

Grupy dyspanseryjne – pacjenci pod szczególnym nadzorem
W ramach profilaktyki wtórnej – mającej na celu zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie oraz zahamowanie postępu choroby i ograniczenie powikłań – ZLO wdrożył program opieki dyspanseryjnej, której celem jest objęcie opieką pacjentów z najczęściej występującymi schorzeniami przewlekłymi, monitorowanie stanu ich zdrowia i zmniejszenie  liczby ewentualnych hospitalizacji. Pacjent zostaje zakwalifikowany do objęcia opieką w ramach grupy dyspanseryjnej w momencie rozpoznania przez lekarza choroby przewlekłej – cukrzycy, otyłości, POChP, astmy oskrzelowej, niedoczynności tarczycy, dny moczanowej, niewydolności krążenia, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca lub przewlekłej niewydolności nerek. Pacjentom cierpiącym na te schorzenia ZLO oferuje nie tylko pełną opiekę lekarską, ale i specjalistyczne badania laboratoryjne, obrazowe i inne z określoną w ramach programu częstotliwością.