Uwaga na kleszcze

Przypominamy, że okres wiosenno-letni to czas aktywności kleszczy. Najczęściej można je spotkać w lasach, ale często występują również w parkach, a nawet w krzakach i w miejskich i domowych trawnikach.

Kleszcze to pajęczaki, przenoszące wiele niebezpiecznych chorób, w tym boreliozę oraz odkleszczowe zapalenie mózgu. Bytują blisko ziemi (nie wspinają się na wysokość powyżej 1,2 metra), dlatego ukąszenie może nas spotkać np. podczas spaceru z psem, zabawy w trawie, czy nad jeziorem. Kleszcze po znalezieniu się na ofierze często wędrują, starając się wybrać najdogodniejsze miejsce na ugryzienie. Zazwyczaj u dorosłych osób są to zazwyczaj pachwiny i okolice pępka, gdzie kleszczom najłatwiej się wkłuć. U dzieci, ze względu na dużo cieńszą i delikatną skórę, kleszcze wkłuwają się w dowolne, przypadkowe miejsce, a to zwiększa ryzyko ukąszenia. Ukąszenie kleszcza jest nieodczuwalne przez człowieka, ponieważ posiada on w swojej ślinie substancje znieczulające.

Jak ustrzec się przed ukąszeniem i jak bezpiecznie usunąć kleszcza, gdy do ukąszenia już doszło?
Aby ustrzec się przed ukąszeniami, specjaliści zalecają długą, osłaniającą odzież, popularne są także środki odstraszające. Obowiązkowo, po każdej wizycie w lesie, czy nawet zabawie w trawie, należy sprawdzić całe ciało, ze szczególnym uwzględnieniem najdelikatniejszych części jak wnętrze rąk czy pachwiny. Gdy do ukąszenia jednak dojdzie, trzeba jak najszybciej usunąć kleszcza, najlepiej za pomocą specjalnego, dostępnego w aptekach, przyrządu lub pęsety. Pacjenci mogą też usunąć kleszcze w placówkach ZLO, ważne jest jednak, aby zrobić to jak najszybciej od ukąszenia, ponieważ wtedy minimalizujemy ryzyko wystąpienia boreliozy. Przed usunięciem nie wolno miejsca wokół kleszcza niczym smarować, ani kręcić kleszczem czy uciskać go, ponieważ wtedy owad w stresie, dusząc się, wymiotuje, co zwiększa ryzyko zakażenia. Kleszcza usuwamy zdecydowanym, łukowatym ruchem, łapiąc za jego głowę, tuż przy skórze. Następnie rankę trzeba zdezynfekować i sprawdzić, czy kleszcz wyszedł w całości. Jeśli nie, trzeba udać się do poradni, gdzie resztę kleszcza usuwa się chirurgicznie.

Kiedy konieczne jest leczenie?
Nie wszystkie kleszcze są nosicielami chorób.  Jednak ukąszenie przez te zakażone może spowodować wystąpienie boreliozy lub odkleszczowego zapalenia mózgu. Ponieważ na boreliozę nie ma szczepionki ważna jest obserwacja miejsca ukąszenia od momentu wyjęcia kleszcza. W przypadku pojawienia się odczynu zapalnego w postaci zaczerwienienia i powiększającego się rumienia w kształcie pierścienia należy niezwłocznie udać się do lekarza POZ. Aby uniknąć odkleszczowego zapalenia mózgu należy się zaszczepić szczepionką odpłatną po odbyciu konsultacji lekarskiej. Takie szczepienie można wykonać m.in. w ZLO. Szczepienie zalecane jest szczególnie osobom spędzającym dużo czasu w lesie. Nie każde ukąszenie musi się wiązać z boreliozą. Specjaliści szacują, że tylko ok 10 proc. kleszczy jest nosicielami tej choroby, a nawet jeśli zostaniemy ukąszeni przez jednego z nich, to ryzyko zakażenia wynosi ok 30 proc. Na pewno jednak trzeba obserwować miejsce ugryzienia. Równocześnie warto obserwować ciało pod kątem ogólnych niepokojących objawów, ponieważ w niektórych przypadkach rumień się nie pojawia.