Ciepło zimno gorąco

Kapryśna letnia pogoda bywa nie lada wyzwaniem dla naszych organizmów. Przy dużych różnicach temperatur łatwo o przeziębienie. Nie pomaga też klimatyzacja, z której często źle korzystamy, lub na którą nie mamy wpływu. Upały z kolei niosą ryzyko przegrzania, a nawet udaru.

Często sami sobie szkodzimy, np. pijąc zimne, wręcz zmrożone napoje czy jedząc lody, kiedy nasz organizm jest przegrzany, wchodząc bezpośrednio z dłuższego pobytu na słońcu do zimnej wody co może skończyć się wstrząsem. Na letnie infekcje szczególnie podatne są małe dzieci i osoby starsze. O swoje zdrowie powinny także szczególnie dbać osoby przemęczone.

Główne objawy przeziębienia to suchy kaszel, katar i pogarszające się samopoczucie. Zdarza się również gorączka lub stan podgorączkowy, czasami pojawiają się dolegliwości układu pokarmowego. Takie przeziębienie trzeba leczyć, ponieważ zaniedbane może prowadzić do zapalenia zatok, ucha, oskrzeli a nawet płuc.

Jak rozpoznać przeziębienie (i odróżnić je od grypy) przeczytasz tu: https://zlo-jaworzno.pl/sezon-na-grype/

Jak uchronić się przed letnim przeziębieniem?

Tak samo jak zimą strój powinien być dopasowany do pogody. Trzeba pamiętać, że temperatura w letni dzień zmienia się znacznie bardziej i szybciej niż zimą (np. zimne poranki, upalne popołudnia i chłodne wieczory). Należy unikać dużych różnic temperatur, jak te związane z używaniem (a zazwyczaj – nadużywaniem) klimatyzacji, czy zimnymi kąpielami. Latem szczególnie warto też dbać o higienę, ponieważ wirusy i bakterie szczególnie szybko namnażają się w cieple. Częste mycie rąk może uchronić nas nie tylko przed przeziębieniem, ale i przed chorobami przewodu pokarmowego, a nawet wirusowym zapaleniem wątroby typu A (czyli tzw. chorobą brudnych rąk).

Uwaga na upały

W upalne dni, szczególnie poprzez nadmierną ekspozycję na słońce jesteśmy narażeni m.in. na przegrzanie lub udar.

Wyczerpanie cieplne (hipertermia) to stan podwyższonej temperatury ciała, który jest spowodowany nadmiernym przegrzaniem organizmu. Gdy dochodzi do kumulacji ciepła w organizmie, jego możliwości naturalnego ochładzania się poprzez pocenie znacznie spadają, więc zmniejsza się oddawanie ciepła do otoczenia. Na przegrzanie organizmu są narażone szczególnie osoby starsze i dzieci, ponieważ ich organizmy znacznie gorzej radzą sobie z regulacją temperatury ciała

Wyczerpanie cieplne daje swoiste objawy, jak odwodnienie lekkiego stopnia, głęboka ciepłota ciała (38-40 st. C), obfite pocenie się, pragnienie, nudności, wymioty, splątanie, ból głowy. Przegrzani pacjenci czują się słabo, czasem mdleją.

Przyczyną hipertermii najczęściej jest nadmierne przebywanie na słońcu. Wówczas zdolność naturalnego ochładzania się organizmu może zostać upośledzona do tego stopnia, że istnieje duże ryzyko wystąpienia udaru cieplnego. Do przegrzania organizmu może dojść także w czasie gorących kąpieli wodnych i parowych, podczas przebywania w dusznej, wilgotnej i gorącej atmosferze, lub przy nadmiernym wysiłku fizycznym. Przegrzaniu organizmu sprzyja także zbyt ciepłe, nieprzewiewne, ciasne ubranie.

Czasem też przegrzanie związane jest z czynnikami wewnętrzni, np. kiedy pacjenci przyjmują leki zaburzające termoregulację (tak może dziać się w przypadku leków antyhistaminowych, moczopędnych, antydepresyjnych i rozszerzających naczynia) lub cierpią na choroby jak cukrzyca, choroby serca, nadczynność tarczycy. Ryzyko przegrzania organizmu wzrasta także u osób odwodnionych lub będących pod wpływem alkoholu. W niektórych przypadkach przegrzanie może wymagać hospitalizacji.

W przypadku podejrzenia hipertermii, należy jak najszybciej udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy. W przeciwnym razie może dojść do potencjalnie śmiertelnego udaru cieplnego! Poszkodowany powinien usiąść, konieczne w zacienionym miejscu z dostępem do świeżego powietrza. Następnie należy stosować zimne okłady – najpierw na głowę, potem na resztę ciała. Jeśli poszkodowany może przełykać, należy mu podać chłodny (ale nie lodowaty) napój – najlepiej niegazowaną wodę mineralną.

Śmiertelnie niebezpieczny udar

Udar słoneczny jest bardzo groźny dla zdrowia i życia, w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do zgonu. Zawsze wymaga udzielenia pierwszej pomocy i pomocy medycznej. Niesie za sobą zwykle ciężkie odwodnienie, wysoką gorączkę, która może przekroczyć 40 st. C, zawroty głowy, omdlenia, splątanie, majaczenie. Pacjent z udarem może być nieprzytomny – we wstrząsie. Osoby, które doznały udaru słonecznego, mają też zaczerwienioną twarz i gorącą, suchą skórę. Na udar słoneczny – tak jak na przegrzanie – szczególnie podatne są dzieci i osoby starsze, u których udar może wystąpić nawet po półgodzinnej ekspozycji na słońce. Czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania udaru są , podobnie jak w przypadku hipertermii: cukrzyca, otyłość, choroby układu krążenia, zażywanie leków antyhistaminowych, moczopędnych, antydepresyjnych oraz rozszerzających naczynia krwionośne.

W przypadku podejrzenia udaru słonecznego (którego objawy u osób dorosłych są podobne do upojenia alkoholowego i niestety często z nim mylone) najważniejsze jest przetransportowanie chorej osoby w zacienione miejsce i wezwanie karetki pogotowia. Należy też zapewnić jej dostęp do świeżego powietrza i usunąć ewentualny nadmiar odzieży. Kluczowe jest nawadnianie organizmu. Jeśli to możliwe, chory z udarem powinien pić wodę (małymi łykami).

O czym należy pamiętać w upalne dni, aby były bezpieczne?

Przede wszystkim należy unikać ekspozycji na słońce w gorące dni, wybierając zacienione miejsca, a osoby starsze i z nadciśnieniem tętniczym w godzinach największych upałów, między 10 a 15, powinny w miarę możliwości nie wychodzić z domów.

Podstawowym zaleceniem wszystkich lekarzy jest spożywanie zwiększonej ilości płynów. Najlepiej kiedy będzie to woda mineralna, niegazowana. Warto też wspomagać naszą „pitną” dietę o produkty z dużą zawartością magnezu i potasu, jak np. sok pomidorowy. Uwaga magnez i potas wypłukuje z organizmu kawa i herbata! W upalne dni szczególnie szkodzi nam też alkohol, który odwadnia organizm.

Latem warto postawić też na lekkostrawną dietę, bogatą w składniki odżywcze i nawadniające warzywa i owoce.

Pamiętajmy, że pocenie to naturalny mechanizm obronny naszego organizmu, który w ten sposób się schładza. Antyperspiranty, szczególnie te do używania na całe ciało, mogą zahamować ten proces i doprowadzić do przegrzania organizmu.

Zwróćmy też uwagę na ubiór. W czasie upałów należy wybierać lekkie i jasne rzeczy, uszyte są z naturalnych tkanin, a najlepiej bawełny (która dodatkowo absorbuje znaczną część promieni UVA i UVB).

Zachęcamy do zapoznania się z ostrzeżeniami meteorologicznymi publikowanymi przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej na stronie http://pogodynka.pl/ostrzezenia